Phải làm gì khi đi ngoài phố

Thứ hai, ngày 2

Hôm kia, khi ở trường câm về, con đã xô phải một người đàn bà. Lần sau, con phải ý tứ hơn khi đi ngoài phố vì ở phố con cũng có bổn phận. lúc ở nhà, khi ở trường, con đã giữ gìn cử chỉ của con được đứng đắn, cớ sao ra phố là nơi công chúng qua lại, con lại xao nhãng? con ơi! con nên nhớ những khi gặp những người già nua, những kẻ nghèo khóc, những người đàn bà dắt trẻ thơ, những người tàn tật, những người khuân vác nặng nề, những người đầu tang tóc rối, con phải nhường bước.

Ta phải kính trọng tuổi thọ, cảnh cơ hàn, tình mẫu tử, cảnh tàn tật, sự lao khổ và niềm đau của những người phải tiễn biệt người thân của mình mãi mãi.

Mỗi khi con thấy xe đến chân mà người ta không biết, nếu là người lớn thì con nhắc họ, nếu là trẻ thơ thì con phải chạy lại bên nó và dắt vào.

Đứa trẻ kia đứng khóc một mình, con chạy lại hỏi han, dỗ dành hay chỉ bảo. Cụ già nọ đánh rơi cây gậy, con lại nhặt dùm. Gặp trẻ con cãi nhau, con đứng lại can ngăn. Gặp người lớn đánh nhau, con hãy tránh xa để khỏi phải nhìn tấn bi kịch thương tâm vì nó sẽ làm trơ rắn lòng con.

Gặp người bị trói qua đường, con không nên nhập bọn với những kẻ tò mò độc ác mà nhìn người ta, vì có khi họ là người oan uổng, vô tội.

Khi có đám ma đi ngang qua, đừng cười, nói với bạn con nữa, hãy ngả mũ tiếc thương, vì biết đâu ngày mai, nhà con cũng sẽ có người tạ thế.

Trông thấy lũ trẻ xếp hàng đi qua, mù lòa có, câm điếc có, què quặt có, mồ côi có, vô thừa nhận có, con nên giữ lễ độ và tưởng tượng rằng đó là những số phận xấu hèn và những tấm lòng từ thiện của loài người đang diễn ra trước mắt con.

Có ai hỏi thăm đường con phải trả lời cho phải phép. Đừng chế nhạo ai, đừng chạy nhảy, đừng nô đùa, đừng hò reo, đừng xô đẩy, phải giữ luật đi đường. Con phải biết rằng chỉ liếc mắt trông qua cách cử chỉ của người dân đi ngoài phố mà người ta có thể xét đoán được trình độ giáo dục của cả một dân tộc. Ở xứ nào mà con nhìn thấy những điền thô bỉ ở ngoài đường tất con sẽ nhìn thấy những điều thô bỉ ở trong nhà.

Nếu một mai con phải đi xa, con sẽ thấy hình ảnh thành phố con là nơi chôn nhau cắt rốn, là chốn quê hương của tuổi thơ hiển hiện luôn trong óc con. Ở thành phố ấy, con đã tập đi nhữn bước đi đầu tiên do tay mẹ con dẫn dắt, ở thành phố ấy, con đã học bài học đầu tiên do thầy con dạy, và ở nơi ấy con đã làm quen với những người bạn đầu tiên trong đời con. Vậy con hãy yêu tỉnh thành con cùng là phố xá và dân cư, hễ ai nói động đến thành phố con, con phải hết lòng bênh vực.

Cha con

Tác giả: chưa biết

Nguồn ảnh: trang web của nguyentl